साखर निर्यातीवर सरकार मर्यादा घालण्याची शक्यता

सरकार साखरेच्या निर्यातीवर मर्यादा घालण्याचा विचार करत असल्याचे ब्लूमबर्गने सांगितल्यानंतर साखर कंपन्यांच्या समभागांनी जोरदार मजल मारली. भारताने गहू विदेशात पाठवण्यावर बंदी घातली होती.

साखर निर्यातीला आळा घालण्याच्या या नव्या हालचालीला काही जण जागतिक खाद्यपदार्थांच्या किमतींसाठी एक नवीन धोका म्हणून पाहत आहेत. ब्लूमबर्गने यापूर्वी अहवाल दिला होता की सरकार सप्टेंबरमध्ये संपलेल्या वर्षासाठी साखर निर्यात 10 दशलक्ष टन (MT) पर्यंत मर्यादित करू शकते. रॉयटर्सच्या अहवालातही सरकारी सूत्रांचा हवाला देत असे म्हटले आहे की भारत या हंगामातील साखर निर्यात 10 मेट्रिक टनापर्यंत मर्यादित ठेवण्याची योजना आखत आहे.

सहा वर्षांतील अशा प्रकारची ही पहिलीच निर्बंध असेल. देशांतर्गत साखरेच्या किमतीत होणारी वाढ रोखण्यासाठी हे पाऊल उचलण्यात आल्याचे सूत्रांनी सांगितले.

जागतिक बाजाराच्या दृष्टीकोनातून, भारत हा जगातील सर्वात मोठा साखर उत्पादक आणि ब्राझीलनंतर दुसरा सर्वात मोठा निर्यातदार आहे. बाजारातील सहभागींनी विकास पाहण्यास त्वरेने पाहिले आणि काही प्रतिक्रिया येऊ लागल्या.

इंडिया शुगर ट्रेडर्स असोसिएशनने संभाव्य निर्यात मर्यादेवर प्रतिक्रिया व्यक्त केली आणि त्याला “सावधगिरीचे पाऊल” म्हणून संबोधले, सूत्रांनी पुढे सांगितले की, 2021-22 मध्ये अंदाजे 9.5 मेट्रिक टन उत्पादनाच्या तुलनेत भारताने 8 मेट्रिक टन साखर निर्यात करण्याचे करार केले आहेत. हंगाम

विश्लेषकांचे म्हणणे आहे की 10 MT व्हॉल्यूम ही “बऱ्यापैकी मोठी कॅप” आहे आणि यामुळे “गिरण्यांना जास्तीत जास्त निर्यात करण्यास आणि देशात किमान रक्कम ठेवण्यास मदत होईल”. गेल्या वर्षी देशात साखरेचे उत्पादन ३५.५ मेट्रिक टन होते.

देशांतर्गत स्थिती

इंडियन शुगर मिल्स असोसिएशन (ISMA) ने 19 मे रोजी दिलेल्या निवेदनानुसार, जागतिक बाजारपेठेत भारतीय गोड पदार्थाच्या चांगल्या मागणीमुळे ऑक्टोबर 2021-एप्रिल 2022 या कालावधीत साखर निर्यात 64 टक्क्यांनी वाढून 71 लाख टन झाली. गेल्या वर्षीच्या याच कालावधीत ४३.१९ लाख टन साखर निर्यात झाली होती.

आणखी 8-10 लाख टन साखर मे 2022 मध्ये प्रत्यक्ष निर्यात करण्यासाठी पाइपलाइनमध्ये आहे. ISMA ने सांगितले की, चालू 2021-22 विपणन वर्षात 90 लाख टनांहून अधिक निर्यात होण्याची अपेक्षा आहे, मागील वर्षी 71.91 लाख टनांची निर्यात झाली होती.

ISMA च्या म्हणण्यानुसार, ऑक्टोबर 2021 मध्ये सुरू झालेल्या चालू विपणन वर्षाच्या 15 मे पर्यंत साखर उत्पादन 14 टक्क्यांनी वाढून 348.83 लाख टन झाले आहे. मागील वर्षीच्या याच कालावधीत साखरेचे उत्पादन 304.77 लाख टन होते. साखर विपणन वर्ष ऑक्टोबर ते सप्टेंबर पर्यंत चालते.

सप्टेंबरमध्ये संपलेल्या चालू विपणन वर्षात 18 मे पर्यंत भारताने 75 लाख टन साखरेची निर्यात केल्याचेही अन्न मंत्रालयाने नोंदवले आहे. “चालू साखर हंगाम 2021-22 मध्ये साखरेची निर्यात 2017-18 च्या साखर हंगामातील निर्यातीच्या तुलनेत 15 पट आहे,” मंत्रालयाच्या निवेदनात वाचले आहे.

इंडोनेशिया, अफगाणिस्तान, बांगलादेश, मलेशिया, श्रीलंका, UAE आणि आफ्रिकन देश हे प्रमुख आयातदार देश आहेत.

भारतात साखरेची सरासरी किरकोळ किंमत 41.50 रुपये प्रति किलो आहे आणि येत्या काही महिन्यांत ती 40-43 रुपये प्रति किलोच्या श्रेणीत राहण्याची शक्यता आहे.