E 100 : शंभर टक्के इथेनॉल इंधनाचे १८३ पंप सुरू

नवी दिल्ली : केंद्र सरकारने ‘‘इथेनॉल 100″ हे पर्यायी ऑटोमोटिव्ह इंधन लाँच केले आहे. भारताच्या वाहतूक क्षेत्रात परिवर्तन घडवून आणण्याची आणि जीवाश्म इंधनावरील अवलंबित्व कमी करण्याची क्षमता असलेले हे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे, असे मानले जात आहे.
महाराष्ट्रासह सहा राज्यांमध्ये ‘E100’ इंधन मिळणार आहे आणि त्याची किंमत सध्या तरी पेट्रोलएवढीच आहे.

हे क्रांतिकारी इंधन आहे, असे गौरवोद्‌गार काढून, केंद्रीय पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू मंत्री हरदीप सिंग म्हणाले, की इथेनॉल 100 इंधनामध्ये भारताच्या वाहतूक क्षेत्राचा कायापालट करण्याची आणि जीवाश्म इंधनावरील अवलंबित्व कमी करण्याची क्षमता आहे.

“हे पाऊल परकीय चलन वाचवण्यासाठी आणि कृषी क्षेत्राला चालना देण्यासाठी सरकारची वचनबद्धता दर्शवते. पंतप्रधानांनी 2023 मध्ये E20 (20 टक्के इथेनॉल मिश्रित इंधन) ची घोषणा केल्यापासून, E20 ची उपलब्धता एका वर्षाखालील 12,000 आउटलेट्सपर्यंत वाढली आहे आणि आता, इंडियन ऑइलच्या 183 आउटलेटवर ETHANOL100 लाँच केल्यामुळे, आम्ही साध्य करण्याच्या जवळ आहोत. शिवाय 2025-26 पर्यंत 20 टक्के इथेनॉल मिश्रणाचे लक्ष्य आहे,” असे ते म्हणाले.

आजपासून (१६ मार्च २०२४) ग्राहक महाराष्ट्र, कर्नाटक, उत्तर प्रदेश, नवी दिल्ली आणि तामिळनाडू या पाच राज्यांमधील निवडक 183 रिटेल आउटलेटवर इथॅनॉल 100 चा लाभ घेऊ शकतात.

“गेल्या 10 वर्षांमध्ये या इथेनॉल मिश्रित उपक्रमांमुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढले आहे, ग्रामीण रोजगार वाढला आहे, 1.75 कोटी झाडे लावण्याइतके CO2 उत्सर्जन कमी झाले आहे आणि 85,000 कोटी रुपयांच्या परकीय चलनाची बचत झाली आहे,” असेही ते म्हणाले.

2025-26 पर्यंत पेट्रोलमध्ये इथेनॉलचे 20 टक्के मिश्रण करण्याचे उद्दिष्ट पूर्ण करण्याच्या दिशेने देशाने केलेल्या वाटचालीबद्दल बोलताना मंत्री म्हणाले की, तेल विपणन कंपन्या (OMCs) या प्रयत्नात आघाडीवर आहेत आणि विविध मिश्रणे सादर करत आहेत. OMCs ने 131 समर्पित इथेनॉल प्लांट्ससोबत दीर्घकालीन ऑफटेक करार केले आहेत. या प्लांट्सची वार्षिक उत्पादन डिझाइन क्षमता 745 कोटी लीटर राहील अशी अपेक्षा आहे. ओएमसीने उच्च मिश्रण टक्केवारी हाताळण्यासाठी साठवण क्षमता आणि संलग्न पायाभूत सुविधांमध्येही गुंतवणूक केली आहे.

इंडियन ऑइलने म्हटले आहे की भारत जगातील निवडक देशांपैकी एक आहे ज्यांच्याकडे इथेनॉल 100 इंधन आहे. हा शाश्वतता आणि स्वच्छ गतिशीलतेच्या दिशेने भारताच्या प्रवासातील हा एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे.

इथेनॉल 100 पेट्रोल किंवा गॅसोलीनला स्वच्छ, हरित पर्याय आहे, ते हरितगृह वायू आणि प्रदूषकांचे उत्सर्जन कमी करते, अशा प्रकारे हवामान बदलाशी लढा देण्यासाठी आणि हवेची गुणवत्ता वाढवण्यास मदत करते. त्याच्या उच्च-ऑक्टेन रेटिंगसह (100-105) ETHANOL100 हे इंजिनसाठी उच्च कार्यक्षमता सहज प्रदान करते. पर्यावरणीय प्रभाव कमी करताना सुधारित कार्यक्षमता आणि पॉवर आउटपुट सुनिश्चित करते. शिवाय ते बहुपयोगी आहे. म्हणजे ते गॅसोलीन, इथेनॉल किंवा या दोन्हीच्या मिश्रणावर चालण्यासाठी डिझाइन केलेल्या फ्लेक्स-इंधन वाहनांसह (FFVs) वाहनांच्या विस्तृत श्रेणीमध्ये वापरले जाऊ शकते.

E100 ची किंमत किती आहे?
सध्या, E100 ची किंमत पेट्रोल सारखीच आहे – दिल्लीत रु. 94.72/लीटर, महाराष्ट्रात रु. 104.21/लीटर आणि चेन्नईमध्ये रु. 100.75/लीटर. तथापि, इंधनाचा व्यापक अवलंब केल्यास ते पेट्रोल किंवा डिझेलपेक्षा नक्कीच स्वस्त होईल. पारंपरिक इंधन तेल खाणीतून काढले जाते, तर इथेनॉल हे ऊस आणि अन्य कृषी फीडस्टॉकपासून बनवले जाते, जे शेतकऱ्यांना अधिकचे उत्पन्न देखील देते. कार्बजन उत्सर्जन कमी करण्यासाठी जगभर सुरू असलेल्या प्रयत्नांचा शेतकरी थेट घटक बनतात.

E100 वर कोणती वाहने धावू शकतात?
E100 कोणत्याही फ्लेक्स इंधन इंजिन कारमध्ये इंधन म्हणून वापरले जाऊ शकते. फ्लेक्स इंधन इंजिन कार विविध प्रकारच्या इंधनांवर चालण्यासाठी डिझाइन केलेले वाहन आहे. हे अंतर्गत ज्वलन इंजिन (ICE) सह सुसज्ज आहे जे पेट्रोल किंवा इथेनॉल किंवा मिथेनॉलवर चालू शकते, ज्यामुळे ग्राहकांना इंधनाच्या विक्रीच्या ठिकाणी पर्याय मिळते. काही बदलांव्यतिरिक्त, फ्लेक्स इंधन वाहने पेट्रोल-गाड्यांसारखीच असतात.

टोयोटा इनोव्हा ही ऑगस्ट 2023 मध्ये फ्लेक्स फ्युएल इंजिन कार लॉन्च करणारी भारतातील पहिली ऑटोमेकर होती. मारुतीने फेब्रुवारीमध्ये नवी दिल्लीतील भारत मोबिलिटी शोमध्ये WagonR चे फ्लेक्स-इंधन मॉडेल प्रदर्शित केले. 15 एप्रिलपर्यंत E100 इंधन विकणाऱ्या पंपांची संख्या 400 पर्यंत जाण्याची अपेक्षा आहे.