१२४ कोटी लिटर इथेनॉल मागणीसाठी निविदा

नवी दिल्ली : देशांतर्गत तेल विपणन कंपन्यांनी (ओएमसी) बुधवारी चालू इथेनॉल पुरवठा वर्षात (ईएसवाय) १२४ कोटी लिटर इथेनॉल खरेदी करण्यासाठी निविदा काढली आहे.

ईएसवाय २०२४-२५ (नोव्हेंबर २०२४-ऑक्टोबर २०२५) दरम्यान सायकल ३ (सी३) अंतर्गत ही निविदा भारतीय अन्न महामंडळाच्या (एफसीआय) अनुदानित तांदूळापासून आणि सी हेवी मोलॅसेसपासून उत्पादित इथेनॉलपुरती मर्यादित ठेवण्यात आली आहे. अनुदानित तांदुळ म्हणजे एफसीआयकडून इथेनॉल कंपन्यांनी २२.५० रुपये दराने घेतलेला तांदूळ.

तसेच, सरकारने इथेनॉल मिश्रित पेट्रोल (ईबीपी) कार्यक्रमांतर्गत इथेनॉल डिस्टिलरीजना विक्री करण्यासाठी एफसीआयसाठी २४ लाख टन तांदळाचा कमाल कोटा निश्चित केला आहे.

इथेनॉलचा पुरवठा ESY २०२४-२५ च्या दुसऱ्या तिमाहीसाठी (फेब्रुवारी २०२५-एप्रिल २०२५) आणि तिसऱ्या तिमाहीसाठी (मे २०२५-जुलै २०२५) केला जाणार आहे. या बोली ३१ जुलै २०२५ पर्यंत वैध असतील. OMCs ला दुसऱ्या आणि तिसऱ्या तिमाहीत अनुक्रमे ७०.८६ कोटी लिटर आणि ५३.०६ कोटी लिटरची आवश्यकता भासेल असा अंदाज आहे.

आतापर्यंत, OMCs ने एकूण ९३० कोटी लिटरसाठी करार केले आहेत, ज्यामध्ये ५९३ कोटी लिटर (अन्नधान्य), १९६ कोटी लिटर (उसाचा रस), १३२ कोटी लिटर (BHM) आणि ९ कोटी लिटर (CHM) यांचा समावेश आहे.

२०२४-२५ च्या ESY दरम्यान पेट्रोलमध्ये १८ टक्के इथेनॉल मिसळण्याचे सरकारचे लक्ष्य आहे.

भारताची इथेनॉल उत्पादन क्षमता सुमारे १,६८३ कोटी लिटर आहे, जी ऑक्टोबर २०२६ (ESY २०२५-२६) पर्यंत २० टक्के मिश्रण उद्दिष्ट पूर्ण करण्यासाठी पुरेशी आहे.

फीडस्टॉक
इथेनॉल उत्पादनासाठी इथेनॉल डिस्टिलरीजना तांदळाच्या विक्रीसाठी राखीव किंमत ₹२,२५० प्रति क्विंटल एक्स-एफसीआय गोदामात निश्चित करण्यात आली आहे आणि दरांची वैधता ३० जून २०२५ पर्यंत आहे.

एफसीआय तांदळापासून ओएमसींनी खरेदी केलेल्या इथेनॉलचा मूळ दर प्रति लिटर ₹५८.५० असेल. वाहतूक शुल्क आणि जीएसटी अतिरिक्त भरावा लागेल. तेल कंपन्यांसोबतच्या करारांमध्ये डिस्टिलरींना वाटप केलेल्या इथेनॉलच्या प्रमाणानुसार एफसीआय तांदळाचे वाटप करेल.

१७ जानेवारी रोजी, सरकारने इथेनॉल बनवण्यासाठी डिस्टिलरींना विकल्या जाणाऱ्या तांदळाची किंमत प्रति किलो ₹२२.५० पर्यंत कमी केली, जी वास्तविक ₹३९.७५ होती, म्हणजे प्रति किलोमागे १७.२५ रुपये अनुदान मिळाले. विशेष म्हणजे सरकारनेच ७ जानेवारी रोजी, एफसीआयला इथेनॉल उत्पादकांना प्रति किलो २८ रुपये निश्चित किमतीनेच तांदूळ विकण्याचे निर्देश दिले होते.

बुधवारी, केंद्रीय मंत्रिमंडळाने २०२४-२५ कालावधीसाठी सीएचएममधून मिळवलेल्या इथेनॉलसाठी प्रति लिटर ₹५७.९७ एवढा अधिकतम मंजूर केला, म्हणजे ₹१.६९ वाढ दिली. बीएचएम (बी हेवी) आणि उसाचा रस/साखर/साखर पाक यापासून उत्पादित इथेनॉलच्या किमती अनुक्रमे ₹६०.७३ प्रति लिटर आणि ₹६५.६१ प्रति लिटर होत्या.

ESY २०२३-२४
ESY २०२३-२४ दरम्यान पेट्रोलमध्ये एकत्रित इथेनॉल मिश्रण १४.६ टक्के होते. OMC १ नोव्हेंबर २०२४ पासून १७,४०२ पंपांवर E20 इंधन वितरित करत आहेत.

ESY २०२३-२४ मध्ये, एकूण इथेनॉल पुरवठा सुमारे ६७२.५ कोटी लिटर होता, ज्यामध्ये साखर कारखान्यांकडून सुमारे २३१.५८ कोटी लिटरचा समावेश आहे. कारखान्यांनी बी-हेवी मोलॅसेस (BHM) पासून सुमारे ८१.८१ कोटी लिटर इथेनॉल, CHM पासून २७.५८ कोटी लिटर आणि साखरेच्या पाकापासून ५५.९८ कोटी लिटर इथेनॉल पुरवले. इथेनॉल उत्पादनासाठी सुमारे २४ लाख टन साखर वळवण्यात आली.

गेल्या पुरवठा वर्षात EBP कार्यक्रमांतर्गत सुमारे ७०७.४ कोटी लिटर इथेनॉल मिसळण्यात आले.